Kim byli Majowie z Jukatanu?

Meksyk nieodzownie kojarzy się z wakacjami, pysznym jedzeniem, wspaniałą pogodą, a także zabytkami, które są jedną z wielu spuścizn pozostawionych przez prekolumbijską cywilizację. Przyjrzyjmy się nieco tej grupie społecznej, która niegdyś zamieszkiwała tutejsze tereny. Zatem kim byli Majowie z Jukatanu?

Skąd przybyli Majowie Jukatanu?

Majowie, są potomkami grup myśliwych, którzy migrowali z Azji przez Cieśninę Beringa, najpierw do Ameryki Północnej, a następnie do Ameryki Środkowej i Południowej. Rozmieszczeni na rozległym terytorium, bardzo się od siebie różnili, ale mieli też wspólne cechy fizyczne – niski wzrost (średnio 155 centymetrów dla mężczyzn i 142 centymetry dla kobiet), ciemnobrązową cerę i charakterystyczne rysy twarzy.

Dziś Majowie nie stanowią spójnej grupy etnicznej, a nawet można stwierdzić, że Majowie Tzotzil i Tzetzal, którzy mieszkali w miejscach takich jak Chiapas, nie mają żadnego związku z Majami z Jukatanu, ponieważ różnią się rysami twarzy (np. w Chiapas, charakterystyczny jest płaski nos, podczas gdy na Jukatanie jest to orzeł), a także odmienne są zwyczaje, wierzenia, a nawet rodzaj noszonego ubioru. Jednak obie grupy posługują się językami należącymi do tej samej rodziny języków Majów (łącznie 24 języki).

Z czego zasłynęli Majowie Jukatanu?

Osady Majów zawsze rozwijały się w pobliżu naturalnych studni kresowych, zwanych w ich języku cenotami – z których spływa woda deszczowa, wykorzystywana następnie do nawadniania i picia. Majowie zasłynęli z działalności rolniczej, jednak doskonale radzili sobie także w łowiectwie i rybołówstwie.

Na Półwyspie Jukatan, zamieszkuje obecnie ponad 700 000 Majów. Ich obecność jest zauważana na każdym kroku. Język, którym mówią – Mayan Yucatec, jest drugim po hiszpańskim, oficjalnym językiem regionu i można go zobaczyć na każdej tabliczce lub znaku – napisy są zawsze w obu językach.

Język Majów ma piękną i znakomitą historię. Pierwsze wzmianki pochodzą z odległej przeszłości – Majowie byli jedyną grupą etniczną w Mezoameryce, z w pełni rozwiniętym systemem pisma. Mają symbol graficzny dla każdej sylaby, ale wolą używać ideogramów – piktogramów, które mają dla nich silne znaczenie symboliczne. Majowie stosowali także dwa rodzaje kalendarzy – świecki z 365 dniami i rytualny z 260 dniami. Znali podstawy matematyki i astronomii, regularnie obserwowali planety Układu Słonecznego, ale bardziej w celach religijnych i rytualnych niż naukowych. Ich wysoko rozwinięta cywilizacja osiągnęła szczyt około 300-900 roku naszej ery.

Jak współcześnie żyją Majowie Jukatanu?

Współcześni Majowie stanowią liczną grupę i świadomą własnego dziedzictwa kulturowego, dlatego wciąż istnieją starożytne zwyczaje i sposoby życia. Niektóre cechy ich kultury, takie jak rolnictwo i rzemiosło, nie zmieniły się zbytnio na przestrzeni wieków. Rodziny również przestrzegają tradycyjnych wzorców – są przeważnie duże (sześcioro lub ośmioro dzieci nie jest rzadkością) i mają hierarchię płci i wieku. Podział pracy między mężczyznami i kobietami zaczyna się już w dzieciństwie, dziewczęta uczą się od matek rolnictwa i rzemiosła, a chłopcy towarzyszą ojcom w pracach rolnych. Edukacja dzieci Majów zwykle kończyła się w szkole podstawowej, a zwłaszcza dziewczęta rzadko ją kontynuowały, gdyż oczekiwano od nich przede wszystkim bycia dobrymi żonami i matkami. Pobierali się też wcześnie – poniżej 20 roku życia.